افغانستانده ترکمن دیلینده نشرات و مطبوعات:

حرمتلی دوستلار!
بیر ناچه دوستلارینگ ایسلگلرنه بقا، شوگوندن باشلاب، یتیشیب بیلدیگیمچه و هم ممکن بولدیغی چه، افغانستانده ترکمن دیلینداکی نشرات و اونینگ گچمیشی باره ده بیلنیمچه معلوماتلاری البته بولانیچه غیسغه صورتده یازیب پایلاشجاق. امید همه دوستلارمیزه فایده لی و یارارلی بولسا!
البته، دوستلار بو ایشدن هدف و مقصد یوویردیمیزده ترکمن دیلینینگ مطبوعات و نشرات گچمیشینی بیلیب ثبت اتمک دیر، اگر منینگ پایلاشان معلوماتیمده یادیمدن چیقیب غالان یری بولسا، هر بیر دوستیمیز کامینتینده کوپلتسه اونگات بولار دییب فکر اتیورین!
******************************
افغانستانده ترکمن دیلینده نشرات و مطبوعات:
ترکمن دیلینداکی ادبی اثرلر، شعرلر، داستان لار و منظوم داستانلار، یؤزلرچه ییل لاردن باری یوویردیمیزده بار بولیب، اوقالیب و اشدیلیب گیلیور، اما اولارینگ باری یا الده یازیلان و یا هم قازان، بخارا و لاهورده چاپ بولان اثرلر بولیب دیر.
یوویردیمیزده ایلکینجی چاپ بولان کتاب، بیر فرض عین بولیب مرحوم عابدنظر خلیفه(رح) غیزیل آیاق خلیفه سی و مرحوم قربان خلیفه(رح) قرمقول خلیفه سی نینگ کوششلری و مرحوم حاجی ملاخداینظر ینگ مالی یاردمی بیله موندن 60 ییل اؤنگ چاپ بولیب ایلینگ الینه یتیرلیب دیر.

البته ادبیات و مطبوعاتینگ یانینده ترکمن هناریندن هم یادلاماق گرک، 1340 نجی ییل لارده، افغانستان رادیو سی ستدیولارینده ایلکینجی بولیب مرحوم احمد بغشی نینگ 5 پارچه آیدیمی و مرحوم آغامحمد بغشی نینگ 2پارچه آیدیمی یازغاگچیرلیب ثبت بولدی، اما اول آیدیملار بیر- ایکی یولا یایرادیلاندن سونگ آرشیفده ساقلاندی .

1345 نجی ییل ده مرحوم اوراز محمد فر ینگ " بوحالم ده اؤلسم گورلر آغلاشار" عنوانلی شعری، افغانستانده ایلکینجی ترکمن دیلینداکی مطبوعات ده چاپ بولان شعر حیثینده اوقیجی لاره یتیریلدی. اوندن سونگ 1347 و 48 نجی ییل لارده هم مرحوم فر و مرحوم مولانا دولت فدایی نینگ بیر-بیر پارچه شعرلری آزاد جریده لرده چاپ ادیلدی. 1350 نجی ییلده، او وقتداکی پارلمانده بولان ترکمن و اوزبیک وکیللری، باشده شبرغان حلقینینگ وکیلی حرمتلی عبدالکریم مخدم ( شووقت قزیل آیاق خلیفه سی) بولماق بیله، دگیشلی مقام لار بیله گپلشیکلر گچیریب، افغانستان تاریخینده ایلکیجی یولا، ترکمن و اوزبیک دیللرینده رادیو برنامه لاری نینگ باشلانماغنه سبابکار بولدیلار.
1350 نجی ییلینگ میزان آیی نینگ 11 نجی گونی شام ساعت آلتی ده، اووقتداکی اطلاعات و فرهنگ وزیری نینگ پیامی بیله، بو 45 دقیقه لیق برنامه افغانستان رادیو سیندن یایراپ باشلادی.
میزان آیینگ 8 نجی گونی آغشام، بیزلر، حرمتلی عبدالکریم مخدم شبرغان خلقینگ وکیلی، مرحوم قاری عبدالله شوردپه وکیلی، مرحوم عبدالقادر سونمز ایلکینجی ترکمن ولسوال و من( عبدالرحیم اوراز پولیتخنیک بیلیم یویردینگ بیرینجی صنف اوقوچیسی) کابلینگ خیرخانه سینده ، مرحوم عبدالقادر سونمزینگ اؤیینده اوتیرشیپ، منینگ سسیمی ثبت ادیب سیناب گؤریب، برنامه نینگ ترکمن بؤلیمی باره سینده مصلحت گچیردیک.بو مصلحت ده من وظیفه آلدیم تا برنامه نینگ ترکمن بؤلیمنی ایشلسم.
ارته سی( 9 میزان) اؤیلان اوقودن چیقیب، رادیو افغانستانه باردیم، بیرینجی گونینگ برنامه سینی یازغا گچیریپ ثبت ادن اکنلر، گؤرسم 45 دقیقه برنامه ده ترکمن دیلینده، چاغانینگ ساغلیغی باره ده بیر 4 دقیقه لیق مطلب، حرمتلی عزیز عمرینگ اوقیماغینده و بیر 3 دقیقه لیق آیدیم مرحوم آغامحمد بغشی نینگ سسینده بار و غالان 38 دقیقه سی اوزبیک دیلینده ، من او ترکیبه اعتراض ادیب، بؤیله بولسا، من بو برنامه ده ایشلاپ بیلمیورین دییب غایتدیم و مسئلنی وکیللر بیله اورتا غویدیم.
هرحالده میزانینگ 11 گونی برنامه یایرادیلدی.
وکیللرمیز بو باره ده ینه گپلشیب، میزانینگ 13 نجی گونی، حرمتلی عبدالکریم مخدم اؤزی بیله ساعت 4 ده منی رادیو افغانستانه آلیب باردی،
اویرده هم ترکمن دیلینه برنامه ده دوغری حق بریلمگی اؤچین گپلشدیک و شوگون ساعت 6 ده من خبرلاری مستقیم شکلده آیتمالی بولدیم، البته فارسی یا پشتو دیلدن ترجمه ادیب ، خبرینگ یاری ترکمن دیلینده و یاری هم اوزبیک دیلینده بولمالی تی، هرحالده ترکمن بؤلیمنی ترجمه ادیب، تیارلادیم و ساعت هم 5/30 . شووقت بیلمدیم نامه سببدن، خبرینگ اوزبیکی یاریسینی اوقیجاق نطاق اوگون گیلیب بیلمجگیندن خبر بردی و خبرینگ همه سینی من اوقیمالی بولدیم، ایندی او یاریسینی ترکمن دیلینه گچیرمگه وقت یوق. هرحالده خبرلاری آلیب، مکروفونینگ آرقاسینه گچدیم. ساعت 6 ده تخنیکر منینگ دوغریم داکی غیزیل چرانی یاقماق بیله باشلاماغمی آیتدی و من
" ساعت 6، افغانستان رادیوسی- کابل، سیزلر خبرلاری دینگلانگ، نطاق عبدالرحیم اوراز" دییب اوقیب باشلادیم، شو اوقیب اوتیران وقتیمده، خبرینگ اوزبیک دیلینده یازیلان بؤلیمنی هم ترکمن دیلینده اوقیدیم. و بؤیله بولیب افغانستان تاریخینده ایلکینجی یولا رادیودن ترکمن دیلینده خبرلار اشتدیریلدی.
شوگوندن ینه بیر خاطرامی آیتسام، تا شو گونه چه منده تخلصیم یوقتی، خبر آیتماغه مکروفونینگ یانینه بارانیمدن سونگ، اؤزیمه " اوراز" تخلصی بللدیم.
اوندن سونگ هرگون ساعت 4 ده رادیو افغانستانه باریب، ساعت 7-8 قدر برنامه لاری تیارلارتیق.

1350 نجی ییل ده افغانستان رادیو سینده، ترکمن و اوزبیک دیللرده برنامه باشلانان وقتی، رادیو آرشیف لرینده، یکه جه 7 سانی ترکمن آیدیمی بارتی، بیزینگ الیمیزده ترکمن دیلینده چاپ بولان کتابلار و باشغه مطلب لار یوق تی، ترکمن دیلینده یازیب بیلیون گشی لرمیز یوق تی. هرگون 20 دقیقه برنامه نی دولدیرمق اؤچین بیزه، 2 یا 3 سانی آیدیم، 2 یا 3 مضمون و مطلب گرکتی.
البته مطلبلار و مضمون لاری باشغه دیللردن ترجمه اتمک بولیورتی، اما آیدیم، شول اؤچین بیرینجی غیسداغلی ایشیمیز، بغشی لاری کابله چاغیریب اولارینگ آیدیملارنی ثبت اتمک تی، فرهنگ سؤیر انسانلارینگ کمگی بیله کارتۀ 4 ده بیر کیچیراک اؤی کرایه آلدیق اونی "ترکمن اؤیی" آدلاندیردیق، 2-3 گونده بیر ناچه بغشی لارمیز هم یتیب گیلدیلر، اولار شو ترکمن اؤیینده، سازلارنی سور ادیب، آیدیملارنی تمرین ادیب باشلادیلار.
احمد بغشی، محمدسرور بغشی، چاری بغشی، شاهمردانقل بغشی، بابانیازبغشی، آننه دوردی تؤیدیکچی، سید عوض سالتیق بیرینجی چاغیرلیب، آیدیم سازلاری یازیلان بغشی لارمیزدن تی لار. اوندن اؤته باغشیچیلیق اتمیون اما آیدیم آیدیب بیلیون گشیلر( شهید عبدالمنان مخدم و ولی گوک) دن هم بیر-بیر آیدیم ثبت اتدیک و آیدیم باره داکی قینچیلیق لارمیز بیرآز آزالدی.
بو برنامه ایل - ایلادیمیز طرفیندن اؤران اونگات غارشیلاندی، شعرلر ، مطلبلار، تشکرنامه و تشویق نامه لار، گیلیب باشلادی، بیر گونده برنامه میزه گیلیون خط- یازو پاکتلرینگ سانی 70-80 پاکته یتیورتی.دوستلار!
البته اولکامیرده دموکراسی نینگ 10 ییلی آدلانان ییل لارده( 1342- 1352 ) ولایتلرده هم جریده لرده ، بیر ناچه ترکمن دیلینده شعر ( مرحوم محمد گیلدی دردلی و مرحوم استاد عبدالکریم بهمن دن) یایران بولماغی ممکن، اما اولار باره ده عنیق بیلگیم یوق، اگر دوستلارینگ معلوماتی بولسا، کامنت یازسالار، بو معلوماتینگ باییقمغنه کمک ادر!
سؤزیمیز رادیو برنامه لاری باره ده دوام اتیور،
بو برنامه 2 ییل، 11 آی و 11 گون دوام اتدی.
برنامه نینگ دوام ادن زمانینده من( عبدالرحیم اوراز) برنامه نینگ ترکمن بؤلیم نینگ متصدیسی و مسئولی، یازیجیسی، ترجمانی ، نطاقی، ممثلی و دیکلماتوری حیثینده ایشلدیم و من بیله بو ایشلرده حرمتلی عبدالرحمن صحبت، حرمتلی استاد خدایقل ایناق، حرمتلی استاد الله بردی سرخی ،حرمتلی ظاهر غاتی باش، شهید احمد اؤزگون، شهید محمدامان اوراز همکارلیک ادیب باقیشیورتیلار.
کابیر گشی لر، کابیر سبب لربیله منینگ بو برنامه ده ایشلمگمی ایسلان یوق تی، و منی اوندن چیقارجق بولیب اورنیغیب بیر نتیجه آلیب بیلمان، "شونینگ آیلیغنی آزالتساق اؤزی غهر ادیب گیدر" دیب، منینگ آیلیغمی آیده 900 افغانی بلله دیلر و برنامه نینگ اوزبیکی بؤلیمنینگ متصدی سی نینگ آیلیغی بولسا 1600 افغانی تی، اما من دیدیم که آیلیق بریلمسه هم ایشلارین.
برنامه ده دؤرلی بؤلیملری بارتی، بیر ناچه سیندن آد توتیورین:
"ادبیات باغیندن سایلانان گل لر"،" آغزه کی ادبیاتیمیز- آتالار سؤزی عقلینگ گؤزی"، " مشغله باره ده، اکینچیلیک و چاروه چیلیق" چاغه لار برنامه سی،
" عیال- غیزلار برنامه سی"....، برنامه نینگ 40 دقیقه سی بیرگون اؤنگ یازیلیب ثبت بولارتی و 5 دقیقه خبر دیری اوقیلارتی.
برنامه نینگ باشلانانیندن 3 آی قدر وقت گچن سونگ، کابیر گؤریب بیلمز و گؤنیب بیلمز لر طرفیندن بؤیله هدایت گیلدی: " برنامه ده هرگون، بیر ترکمن و بیر اوزبیک آیدیم یایرادیلسین و غالان وقتینده پشتو و فارسی آیدیملار اشتدیریلسین" دوستلار ایندی نامه اتمک گره ک، دییب مصلحت ادنلرینده من آیتدیم: " گونده 15 دقیقه خبر، 10 دقیقه لیق مضمون و مطلب ترکمن دیلینده، 10 دقیقه اوزبیک دیلینده مضمون و مطلب و هر دیلده هم بیر آیدیم بولار بیزینگ 45 دقیقه برنامامیزی دولدیرار" دوستلار و همکارلر بو گپی معقول بیلدیلر و بیر- ایکی آیلاب شؤیله برنامه یایراتدیق، سونگ باشغه لار ( مقام لار) بو ایشیمیزی گؤریب مداخله اتمانی غویدیلار، سونگ برنامه لارمیز نورمال صورتده یایراب دوردی.
عزیز دوستلار! هر بیر تازه و یانگی ایش ده دؤرلی قینچیلیقلاری بولیور، او هم بیزینگ یوویردیمیزینگ او زمانداکی سیقیجی شرط لرینده، بیریاندن هر دؤرلی یایراو و نشرات غاتی کنترول و بارلاغ آستینده وهم بیزینگ برنامه لارمیزی، حکومت مقام لاری اؤز خوشلیغنه برن بولمان بلکه پارلمانداکی وکیل لرمیزینگ فشاری بیله بریلنلیگی اؤچین مقام لار بهانه آختاریون بولسا، ینه بیر یاندن دیلیمیزده هیچ دؤرلی، چاپ بولان کتاب لار و اثرلر یوق، البته باری هم اوبه لارده و بیزینگ الیمیزده یوق، سانسور هم سونگ درجه سینده ، مثال صورتده "خلق" کلمه سینی آغزه آلماق بولمیورتی، ترکمن دیلینده گپله جک بولسانگ خلق دیمان بولمیور، اما دیمک یاساق ، سونگ نامه اتمک گرک، قینچیلیق کوپ، اما ایل- ایلادینگ برنامه لاره غیزیقلانشی، بیزی شوقلاندیریورتی، گیجانی گوندیز ادیب، برنامه لارمیزینگ گرکلرنی تیار لایورتیق.
هفته ده بیر ادبی برنامامیز بارتی و اونده 3 پارچه شعر ترکمن دیلینده هم گرک بولیورتی، کلاسیک شاعر لارمیزینگ، اثرلری هم، آز میسر بولیورتی، من بیر – ایکی برنامه ده اؤزیمینگ 2-2 شعریمی نشر اتمگه مجبور بولدیم، 2 گوندن سونگ بیر دینگلیجیمیز" نامه؟ اوراز بو برنامانی، انحصار اتدیمی؟ " دییب یازدی، اوندن سونگ من شعرلرمی، اوراز، جومرد، آللاش و طاغان آد لارده یازدیم.
البته دینگلیجی لرمیزدن هم باشغه مطلبلارینگ یانینده شعرلر هم گیلرتی، اولاری هم بولانیچه دؤزلاپ اشتدیررتیک.
کابیر سبب لربیله ترکمن اؤیی کوپ دوام اتمدی، 3 یا 4 آیدن سونگ اونی غویمالی بولدیق، ترکمن اؤیی بار وقتینده، استاد خدایقل ایناق هم منینگ بیله تی، اوندن سونگ من دهمزنگ منطقه سیندن بیر اطاق کرایه آلیب یاشایورتیم، شووقتلار، عبدالرحمن صحبت، نورستان ده حالی استادی بولیب ایشلیورتی، بیر یولا نورستاندن ، اندخوی طرفه گچیب باریورقا، گؤریشدیک، من اوندن ایسلدیم تا او ایشینی غوییب، ترکمن برنامه ده منینگ بیله یاردم اتسه، برنامه نینگ باشلانانیندن 4 آی سونگ حرمتلی صحبت برنامه ده ایشلاب باشلادی، او نینگ برنامه ده ایشی تا برنامه لارمیز ینگ دوریزلانینا قدر دوام اتدی.
بو برنامه لار افغانستانده ترکمن دیل و ادبیاتینینگ و آیدیم سازی نینگ تازه بیر حرکته دؤشمگنه سبب بولدی دیسم یالان بولماز. دؤره دن شعرلرنی یکه جه اؤزی اوقیب و سونگ هم تاکچه ده غوییون شاعرلارمیز، اؤز شعرلرنی رادیو یولیندن اشدیب، کوپراک شعر دؤرتمگه غیزیقلاندیلار، آیدیملارنی، تؤرد سانی اوبه داشی دینگلانینه خوش بولیب یؤرن باغشی لارمیزینگ سسی یویردینگ همه یرینده یانگلاندی، انه دیلینی ساده جه اؤز آراسینده گپلاب یؤرن ترکمن، اؤز دیلینده دؤرلی مطلبلاری، آیدیم-سازلاری، شعرلر و دیالوک لری دینگلاپ بگندی، هرگون ساعت آلتی ده، هرگشی اؤزینده رادیوسی بار بولسا اوندن آیریلمازتی و رادیوسی بولمادیقلارهم کوشش ادرتیلر همسایه سی نینگ رادیوسیندن پیدالانسالار.
ایل- ایلادیمیزینگ، ترکمن برنامه لاری اونگات غارشی آلیب ، دینگلیشی بیله هم، کابیر قینچیلیق لار بارتی، ایلیمیز، حالی بو ایشلره آلیشمانتی و اؤرکیورتی.
برنامه لارمیز باشلانانیندن 5-6 آی سونگ، برنامه لارمیزه گرک ذادلاری توپلاماغه، کابلدن اندخویه چه بیر 10 گونلیک سفر اتدیم، هدفیم ، چاغه لارینگ یاشلارینگ غوشغیلاری، نوی نوی، ارته کیلر، تاپدی متللار و باشغه شولیالی مطلبلاری ، سسلی یازیب آلماق تی، اما بو ایشیمده کامیاب بولیب بیلمدیم، ایلاد آیراتین هم غیزلار، عیال لار حتی غارری مامه لار هم سسینی یازدیرماغه حاضر بولمادیلار، اؤز دایملار ده ، 6- 7 یاشینداکی غیز چاغه لاره نوی نوی آیتدیریب یازیب آلدیم، مونی دایی لارینگ بیری اشدیب، غهر بیله گیلیب، شو یازغینی اؤچیرتدی.
شو سفرده بیر- ایکی پارچه شعر و اکینچیلیک و چارواچیلیق باره ده 3-4 سانی گپلشیکدن باشغه ذاد تاپمان کابله غایدیب گیلدیم.
اما برنامه لارمیزینگ اثری، گون- گوندن کوپلیورتی، ایلاد ، هر دؤرلی مسئله لرنی، ایبرن یازولارینده، بیز بیله اورتا غوییب، مصلحت سورایورتیلار.
بیزینگ برنامه میز هنیز ایکی یاشینی دولدیرمانتی که یویردیمیزده پادشاه لیق دؤزگین ییقیلیب، جمهوریت رژیمی اورتا گیلدی، برنامه لرمیزده بللی بیر اؤیتگشیک اورتا گیلمدی، اؤنگ پادشاه اؤویلیورتی، اوندن سونگ هم رئیس دولت. البته کوپ آز پرخ اورتا گیلدی مثال صورتده اوندن سونگ خلق سؤزینی اولانیب بیلیورتیق.
بیزینگ یوویردیمیزده، اؤیلنمک، غیزلارینگ غالینگی، طوی لارینگ خرچ و چیقدایجیسی همیشه بیر پروبلم بولیب دوران مسئله تی. بیز مشغله برنامه سینده البته کوپ اوسیل بیله بو اوغردا، گپلشیک گچیریورتیق، جمهوریت زمانینده بو اوغرده گپلشیگه کوپراک ممکنچیلیک تاپیلدی، اوندن سونگ بیرآز بو مسئله کوپراک توجه ادیلدی.
دینگلیجی لرمیزدن بیری، اگر یالنگیشمسام، مرحوم آقمراد اؤکده یالی تی، شو غیزلارینگ غالینگینه دگیشلی بیر منظوم نامه ایبردی، من هم اونی بیر منظوم دیالوک( گپلشیک) شکلینده تیارلادیم، سونگ اونی حرمتلی الله بردی سرخی بیله( بیریمیز آللاش و بیریم غربان دوردی) اوقیب اشتدیردیک.
اگر یادداشتلارمینگ آراسینده بار بولسا، دوستلاره هؤدیر لارین.
1352 نجی ییل ده، افغانستان رادیوسی نینگ ترکمن برنامه سینده یایرادیلان بیر دیالوک، بو دیالوک، دینگلیجیمیز، مرحوم آقمراد اوکته نینگ ایبرن غوشغیسینه گؤرا ، اوراز طرفیندن یازیلان و اوراز بیله سرخی طرفیندن اوقیلیب اشتدیرلندیر.
" ..." ایچینه آ لینان یرلری آقمراد اوکته دن:
***************************

_ اسلام علیکم آللاش قرداشیم
_ وعلیکم سلام گیلگیل سرداشیم
_ مانه ایندی گؤریندیگیم، گیلدیگیم،
هممه ساغ- اماندیر، منینگ بیلدیگیم
_ هووه له دوغانیم ساغلیق- امانلیق،
سانگا- مانگا گؤرکزمه سین یامانلیق
_ گیل دیین اکنینگ،نامه ایش بارتی؟
منینگ اؤچین بوگون قایسی بیر کارتی؟
_ هووه گیل دیدیگیم، بیر یازو گیلدی
شونی سنینگ بیله گؤرملی بولدی
_ هانی-هانی اوقی معنی آلالی
بو یازوینگ نامه لیگنی بیله لی
_ اوقیسام بو یازو بؤیله باشلانیور
جوابینی برسنگ گؤوین خوشلانیور

"غربان دوردی دوغن بیر گیل چاپالاپ
غریب غیزی موندا یاتیر خفه لاپ
آتاسی لک- لکدن اوتیر سپه لاپ
ساوچینی غایتاریب، تاپیپ گپلری"

_ آیدیشینگا گؤره گیلدیم چاپالاپ،
مندن اشتسین غیز یاتماسین خفه لاپ
اؤیلنمک قانونی گیلدی بؤکه لاپ
غیزلارینگ یؤرگنه تاپیپ گپلری.
_ اوی سن ها یازووه تاپدینگ جوابی
دوغریسی هم شو دیر ایشینگ صوابی
حاییر بو یرنه هم برگیل بیر جواب
کمکلشیب مدام غازانغیل صواب.

" اوزاقدان آیدیلان بولاره یوقماز
اوغیللیسنه پاریر، غیزلیسنه یاقماز
اوبه یاش اولیسی، بادینه قاقماز
اولارینگ هم شونده بولیور نفع لری"

_ گیل بوگون یوقماسا، ارته ها یوقار
اوغیللا پاریسا، غیزلاهم یاقار
بادینه ایندی دن قانونلار قاقار
یاش اولی نینگ اونده بولماز نفع لری

_ ای دوغانیم بارک الله اؤزینگا
اؤزینگده یوق می یا سنینگ غیزینگا
_ اؤزینگ هم بیلیورسینگ غیزیم ها بارله
یؤنه غیزی ساتماق کتده بیر عارله

" غریب لار اؤیلنمان باریورلار غرریب
غالینگینی تاپمان رنگی ساراریب
اؤیله نینچا، 50 یاش یتیور باریب
اوندن سونگقی عیشه تاشلانگ تؤفلری"

_ موندن بویان غرریمانقا اؤیله نر
غالینگسیز، نارسه سیز طویلار طویلانار
قانون اورتا گیلدی، ایندی آیلانار
شادلیق گتیر ایندی اونینگ یؤپلری

" اون سکیز یاش اللی برابر گیلمز
آغیزلاری آجیر بیر دولیب گولمز
غیز- اوغیل نامه اؤچین سؤیننی آلماز؟
آتانینگ یانینده باغلی لبلری"

_ اون سکیز یاش اؤزدنگینی آلسینلار
آغزینی سؤیجیدیپ دولیپ گولسینلر
آتالار هم موندن بویان بیلسینلر
ایندی آچیلار سؤزلمانه لبلری

" کاسینینگ غالینگی باردی بیرلکه
باشغالارهم اونی غویمازلار یکه
الهی بو عادت دیزینه چؤکه
غالینگیندن اؤته باشغه گپلری"

_ اشیدنلر، مونی هزیل بیلمسین
هیچکیم غیزی غالینگ بریپ آلماسین
قانون آیتیور ایندی غالینگ بولماسین
موندن بویان ییتیر باشغه گپلری

_ کاشکی شؤیله بولسا، خدایم باردیر
یاغشی ایشه مدام حق اؤزی یار دیر
آللاش دوغن ینه یازووی ایزله
سؤزینگه گل بیتسین، دوغانیم سؤزله

" بیری اؤز غیزینی دورمیشه چیقار
او غیز گیجه گوندیز، اؤز سپین دوقار
بیریسی کم غالیپ، گؤز یاشی آقر
سپ دیندن یوقدیر بیرتار یؤپلری"

_ ایندی مندن اشدیب، غویسین گپلری
اؤز حالینه دوغری، توتسین سپلری
گؤزیاشین آقدیرمان، آسوده بولسین
قانون آیتیور کؤنگلینداکی گپلری

_ غربان دوردی! یازو یرینه یتدی
شونینگ بیله بیزینگ سؤزیمیز بیتدی

_ سن آیتمادینگ، یازو نیردن گیلیبتی
غالینگ ذادینگ یامانلیغنی بیلیبتی

_ رادیو دینگلیون بیر قرداشیمیز
اندخویینگ ایلیندن اول سیرداشیمیز
ایبریب یازونی، دیلاب دیر بیزدن
اونی اوقیمانی بیز بیله سیزدن
ایندی بو باره ده سونگ سؤزی سؤزله
یامانینگ یؤرگنی سؤز بیله دوزلا

_ من سؤزلسم ایندی، دوست بیله یاره
غیزی ساتیب، بولماسینلار یؤزی غره
اؤیلنیش قانونی، ایزلانسین ایندی
غیز- اوغیل یؤرگنه سؤزلنسین ایندی.

اوراز
***
1352 نجی ییل

اولکامیزده پادشاه لیق دؤزگینینگ سونگ ییلینده اؤیلنیش(ازدواج) قانونی چیقیب تی، اما اونی ایشه بویران بللی تاپیلمادی.بیز افغانستان رادیوسینده ، ترکمن و اوزبیک دیللرینداکی ایلکینجی برنامه لارمیزده ترکمنستان و اوزبیکستان هنرمندلر و بغشی لارنینگ آیدیملارنی آچا یانه یایرادیب بیلمیورتیق، آیدیملارمیز باید افغانستان هنرمندلری و بغشیلارنینگ سسینده بولساتی. شووقتلارده ترکمنستاندن بیر غرینداشیمیز، مارچاقلی قوم لارنینگقا، گزمگه گیلن اکن، او حرفوی بغشی دال اما آیدیم آیتیوراکن، مارچاقلی دوستیمیز اونی اؤزی بیله کابله آلیب گیلدی، بیز اونینگ ترکمنستان دن لیغنی آیتمان رادیوده آیدیمنی یازیب آلدیق.
ایلکینجی برنامه لارمیز، هر صورتده ایل ایلادیمیزه اؤران فایدالی بولیب افغانستان ترکمن لرنینگ دیل و ادبیاتینه تازه جان بردی، اجتماعی و اقتصادی اوغرلاردن هم یارارلی تی. ییغینمیزینگ دؤرلی غاتلاقلاری برنامه آرقالی اؤز سسینی دینگله یورتی.
1353 نجی ییل سنبله آیی نینگ 20 لنجی گونی، برنامه اداره سینه ، اطلاعات و فرهنگ وزارتیندن گیلن یازوده بؤیله یازیلان اکن:
" بیزینگ مسلمان ایلادیمیزینگ آغزآچار وقتینده، اؤمسیملیک و آرام دورمیشه گره گی بولدیغی و سیزینگ برنامه لارینگیزینگ وقتینینگ آغزآچاره دنگ گیلدیگی اؤچین، روزه آیی دوامینده ، برنامه لارینگیز دوریزیلجاقدیر"
بو یازووی گؤریب همکارلرمه آیتدیم:" دوستلار دفترده اؤزلرینگیزه دگیشلی ذادلارینگیز بولسا توپلاپ آلیب گیدینگ، منینگ فکریمه، بایرام دن سونگ هم بیزینگ برنامه لرمیز باشلانماسه گرک"سبابی او زمانداکی قدرت ده بولانلار بیزینگ دیلیمیزده برنامه بولماغنی و بیزینگ دیل، ادبیات و فرهنگیمیزینگ اؤسمگنی ایسلان یوقتیلار، یوویرد ده پارلمان هم یوقتی تا ینه وکیللرینگ زوری بیله اولارینگ بو ایسلمزلیکلرنینگ آلینی آلماغینگ اوغرینه چیقیلسا.
اوییل روزه آیی سنبله نینگ 23 نجی گونی باشلانیورتی، و شوگون هم بیزینگ برنامه لارمیزّ نا بللی وقته چه دوریزیلدی.
بو 2 ییل، 11 آی و 11 گون دوام ادن برنامه ده ، من و همکارلریم اخلاص و فداکارلیک بیله ایلیمیز و دیلیمیز اؤچین ایشلدیک، اونده ایلیمیزینگ بهاسینه یتیب بولماجاق، سؤیگیسینی و حرمتینی غازاندیق، البته بیر ذات غازانسانگ درگنه بیر ذادی ییتیرملی هم بولیور و من اوقو حیاتیمدن 2 ییلی ییتیریب، 5 ییللیق یوقاری اوقولارمی 7 ییلده بیتیریب بیلدیم.
*************
عزیز دوستلار، افغانستانده ترکمن دیلی نینگ گچمیشی باره داکی معلوماتینگ بیرینجی فصلی، شو هؤدیرلنن 8 بؤلیمده غوتاردی، بو 8 بؤلیمده دوستلارینگ هر دؤلی سوراغلاری بولسا، مهربانلیق ادیب اورتا غویسالار، خوشلیق بیله جوابلاندیرلار.
مونینگ ایکینجی فصلینی ، انشاالله یقین ده یازیب و پایلاشیب باشلارین.
ینه بیر یولا دوستلار دن خواهش اتیورین ، منینگ یازیب پایلاشان معلوماتیمده بولان کمچیلیکلرینگ بیتمگینده یاردمچی بولسالار!
******
حرمتلارمی قبول ادینگ!
اوراز